به گزارش ایبِنا، با توجه به اهمیت توسعه فعالیت‌های فناورانه و نوآورانه در حرکت کشور به سمت اقتصاد دانشبنیان و تبدیل دانش به ثروت و گذار از اقتصاد وابسته به نفت و صادرات تک محصولی لزوم توجه به شرکت‌های دانش بنیان و تامین مالی آنها بیش از پیش مطرح می‌شود. در همین زمینه علی خورسندیان مدیرعامل بانک صنعت و معدن از ماهیت شرکت‌های دانش بنیان، سیاست‌ها و برنامه‌های حمایتی دولت و بانک‌ها به ویژه بانک توسعه ای-تخصصی صنعت و معدن می‌گوید.
خورسندیان گفت: در طول ۴۴ سال که از پیروزی انقلاب اسلامی می‌گذرد، تحول خوبی را در صنایع مختلف کشور شاهد هستیم و مخصوصا در سال‌های اخیر در حمایت از شرکت‌های تولیدی به ویژه دانش بنیان‌ها اقدامات مؤثری به انجام رسیده است و برای تبدیل کشور به یک کشور توسعه یافته باید به استقبال ایده‌های نو در صنایع مختلف برویم و از دانش بنیان‌ها حمایت ویژه داشته باشیم؛ بر این اساس شرکت‌های دانش بنیان در بانک صنعت و معدن که یک بانک تخصصی- توسعه‌ای است، در اولویت پرداخت تسهیلات و ارائه خدمات هستند.
به چه شرکتی دانش بنیان گفته می‌شود و اصولا شاخص‌های تشخیص دانش بنیان بودن یک شرکت کدام است؟
شرکت‌های دانش بنیان، مؤسساتی هستند که به منظور توسعه اقتصادی بر پایه علم و دانش و در راستای گسترش اختراعات، فناوری‌ها و نوآوری‌ها و در واقع برای تجاری سازی نتایج پژوهش‌های علمی در مراحل طراحی و تولید کالا و خدمات تشکیل می‌شوند.جهت تأسیس یک شرکت دانش بنیان، داشتن یک ایده‌ی نو و خلاق ضروری است، اما یک سری معیار‌های عمومی و اختصاصی برای تشخیص دانش بنیان بودن یک شرکت مطرح است.
در مورد معیار‌های کالا‌ها و خدمات دانشبنیان مواردی مانند سطح فناوری مطرح می‌شود که کالا‌ها و خدمات باید در حوزه فناوری‌های بالا یا متوسط به بالا باشند و به سختی قابل کپی‌برداری بوده و کسب آن از موانع اصلی ورود شرکت‌های دیگر به بازار باشد، نیازمند تحقیق و توسعه قابل توجه توسط تیم فنی خبره، برای کسب آن باشد و منجر به ایجاد خواص یا کارکرد‌های پیچیده‌ای در محصول شده و یا در حوزه خدمات جانبی همچون نصب، تعمیر و نگهداری تخصصی کالا‌های یاد شده باشد.
در سیاست‌های کلان اقتصادی دولت و به تبع آن شبکه بانکی چه اقداماتی برای حمایت از دانش بنیان‌ها به انجام رسیده یا در دست انجام است؟
طبق اظهارات وزیر محترم اقتصاد در سال گذشته تسهیلات قابل توجهی به شرکت‌های دانش بنیان اختصاص پیدا کرد و در سال جاری نیز که با نامگذاری رهبر معظم انقلاب سال تولید، دانش بنیان و اشتغال آفرین عنوان گرفته، این مبلغ افزایش یافته است.
در شهریورماه سال جاری نیز تفاهمنامه ۴ جانبه اجرای ماده ۱۸ قانون جهش تولید دانش بنیان به میزان ۴۰۰ هزار میلیارد ریال میان معاونت علمی و فناوری، صندوق نوآوری و شکوفایی، کانون بانک‌ها و موسسات اعتباری خصوصی و شورای هماهنگی بانک‌های دولتی و نیمهدولتی با هدف تعیین چارچوب‌های کلی همکاری در راستای تحقق اقتصاد دانشبنیان و اجرایی سازی ظرفیت‌های قانون جهش تولید دانشبنیان در همکاری بانک‌ها با نهاد‌های حوزه فناوری و نوآوری به امضا رسید که بر اساس آن با تعاملی که بین بانک‌ها و شرکت‌های دانش بنیان به وجود می‌آید به بانک‌ها در بلند مدت این اجازه داده می‌شود که به عنوان شریک در سرمایه گذاری‌ها مشارکت کنند و در ریسک و مخاطرات سرمایه گذاری‌ها شریک شوند البته این مشارکت مدت زمان محدودی دارد تا بانک‌ها درگیر بنگاه داری نشوند و صرفاً جنبه حمایتی، مشاوره‌ای داشته و بخشی از ریسک سرمایه گذاری را بر عهده داشته باشند.
با توجه به اینکه بانک صنعت و معدن یک بانک تخصصی در زمینه اعطای تسهیلات و اعتبار به شرکت‌های تولیدی به خصوص دانش بنیان هاست، تاکنون چه اقداماتی در این بانک در جهت حمایت از دانش بنیان‌ها صورت گرفته و چه میزان تسهیلات به این شرکت‌ها پرداخت شده است؟
در سال ۱۴۰۰ به ۱۳۳ شرکت دانش بنیان ۴۰۳ فقره تسهیلات به مبلغ ۳۴ هزار و ۲۷۵ میلیارد ریال و در سال ۱۴۰۱ نیز به ۱۲۱ شرکت، ۳۱۵ فقره تسهیلات به مبلغ ۲۹ هزار و ۶۵۵ میلیارد ریال پرداخت شده که بخشی از تسهیلات یاد شده برای تامین سرمایه در گردش و بخشی نیز به منظور تامین سرمایه ثابت این طرح‌ها بوده است.
طرح‌های دانش بنیانی که شامل تسهیلات یاد شده بوده اند، بیشتر در چه زمینه‌هایی فعالیت دارند؟ به عبارت دیگر به کدام بخش‌های صنایع توسط بانک صنعت و معدن، تسهیلات بیشتری پرداخت شده است؟
این تسهیلات بیشتر به صنایع مختلفی در گروه‌های پتروشیمی و نفت و گاز، صنایع شیمیایی، صنایع فولادی و فلزی، خودروسازی، ساختمان و کاشی، داروسازی، نساجی و صنایع غذایی پرداخت شده که در این میان صنایع شیمیایی، صنایع فولادی و داروسازی از بیشترین میزان تسهیلات برخوردار بوده اند.
با پرداخت تسهیلات به شرکت‌های دانش بنیان و بهره برداری از طرح‌های یاد شده، چه میزان اشتغال به صورت مستقیم ایجاد شده است؟
پیش بینی شده که با این تسهیلات حداقل ۴۰۰۰ نفر به طور مستقیم مشغول به کار شوند البته به طور غیر مستقیم فرصت‌های شغلی بسیاری در رابطه با این مشاغل شکل می‌گیرد که بخشی از معضل بیکاری در کشور را مرتفع خواهد ساخت.
به عنوان سخن پایانی چه نکاتی را حائز اهمیت و قابل ذکر می‌دانید؟
در خصوص شرکت‌های دانش بنیان، آنچه اهمیت دارد و در کشور‌های توسعه یافته هم شاهد آن هستیم و امروزه بیشتر مورد توجه فعالان اقتصادی قرار می‌گیرد، اقتصاد دانایی، ایده‌های نو، دانش و توان ذهنی و خلاقیت اشخاص می‌باشد نه صرفاً یدک کشیدن عنوان دانش بنیان در یک اقتصاد فیزیکی و بسته؛ بسیاری کشور‌ها مانند چین و ژاپن صادر کننده ایده‌ها و دانش فنی هستند نه فقط کالای فیزیکی، البته کالا‌هایی که بر پایه دانش و تکنولوژی بالاتر تولید شوند نیز قابلیت بیشتری برای ورود به بازار‌های جهانی و دنیای رقابتی خارج از مرز‌های یک کشور دارند، ولی به نظر می‌رسد آنچه که باید مورد حمایت قرار گیرد نوآوری ها، اختراعات و به طور کلی ایده‌ها و تجاری کردن آنها است که در جهانی که به سرعت در حال تحول و پیشرفت است، یک امر گریزناپذیر و ضروری می‌باشد.
ما نمی‌توانیم به دنبال پیشرفت و توسعه همه جانبه کشور باشیم و در‌های صنایع خود را به روی دنیا ببندیم و به ایده‌های دست اندرکاران حوزه علم و صنعت بی تفاوت باشیم.
کار دانشمندان و محققان، تولید علم و دانش و مطرح ساختن ایده هاست، کار افراد خبره در صنعت و کارآفرینان به کار بستن این ایده‌های خلاق و یافتن راه‌های تجاری سازی آنهاست و طبیعتاً این کار به منابع مالی و ریسک پذیری نیاز دارد که در این مرحله کار بانک‌ها و مؤسسات مالی و سرمایه گذاری و نهاد‌های پشتیبان آغاز می‌شود تا با شناسایی شرکت‌های دانش بنیان و فناور بر اساس معیار‌های صحیح و تامین مالی و ارائه خدمات مشاوره‌ای مؤثر و به موقع به آنها، زمینه فعالیت و شکوفایی آنان را فراهم کنند.
